Een endemische soort is een soort met een beperkt verspreidingsgebied, een soort die in een bepaalde regio voorkomt en nergens anders ter wereld. Endemische soorten ontstaan doordat een populatie van een soort geïsoleerd geraakt door één of andere geografische barrière gedurende lange tijd. Hierdoor evolueert deze populatie geleidelijk aan door natuurlijke selectie in een nieuwe soort.
In Costa Rica onderscheid men 3 endemische zones:
- De Talamanca bergketen:
Deze zone strekt zich uit in noordwest-zuidoostelijke richting vanuit de Centrale Vallei in Costa Rica tot West-Panama. Vele vogelsoorten leven in deze hooglanden en zijn geëvolueerd in nieuwe soorten omdat zij reproductief geïsoleerd geraakten van gelijkaardige soorten van de hooglanden van Guatemala en Mexico in het noorden en van het Andes gebergte in het zuiden. Voorbeelden van hoogland-endemen zijn: Collared Redstart, Long-tailed Silky-flycatcher, Black-cheeked Warbler, Yellow-thighed Finch, Golden-browed Chlorophonia, … één soort behorend tot deze endemische zone komt enkel in Costa Rica voor: de Coppery-headed Emerald (Elvira cupreiceps). Zowel Hotel Savegre , Hotel Bosque de Paz als Rancho Naturalista zijn uitstekende eco-hotels gelegen in deze endemische zone waar heel wat van deze endemische soorten aan bod komen . Bekijk hier de volledige lijst van de endemen van Costa Rica
- De zuidelijke laaglanden van de Westkust
Deze zone strekt zich uit van Parque Nacional Carara tot het westen van Panama (Chiriqui) en wordt gekenmerkt door een zeer nat tropisch klimaat dat oorspronkelijk bedekt was met uitgestrekte tropische regenwouden. In het zuiden wordt zij begrensd door de Talamanca bergketen en in het noordwesten en zuidoosten door drogere laaglanden, zodat deze tropisch natte zone geïoleerd is. Deze isolatie uit zich in de avifauna: verschillende populaties typische bosvogels raakten hier geïsoleerd van populaties aan de andere kant van de Talamanca bergketen en evolueerden over de miljoenen jaren heen tot nieuwe endemische soorten. Voorbeelden zijn de Torqoise cotinga, Orange-collared Manakin, Snowy-bellied Hummingbird en de Fiery-billed Aracari. De Black-cheeked Ant-tanager (Habia antrimaxillaris) is de enige strikt-endeem (enkel voorkomend in Costa Rica). Zowel Talari Mountain Lodge, Hacienda Barú, Esquinas Rainforest Lodge, Bosque del Rio Tigre Lodge en Hotel Villa Lapas zijn uistekende ecolodges gelegen in deze zone. Bekijk hier de volledige lijst van de endemen van Costa Rica
- Cocos eiland
Cocos Eiland ligt meer dan 1000 km verwijderd van het Costaricaanse vasteland in de Stille Oceaan en behoort in feite tot de Galapagos archipel. Drie (strikt-) endemische vogelsoorten zijn hier aanwezig: Cocos finch (Pinaroloxias inornata), Cocos Flycatcher (Nesotriccus ridgwayi) en Cocos Cuckoo (Coccyzus ferrugineus).
